Dit programma bestaat uit de volgende taakvelden:

Wat willen we bereiken?

We willen dat iedere inwoner van Alphen-Chaam kan deelnemen aan het maatschappelijke leven. De gemeente zorgt voor goede basisvoorzieningen en (indien nodig) ook voor individuele voorzieningen. De gemeente stimuleert dat mensen elkaar ontmoeten, initiatieven ontplooien en naar elkaar omkijken. Want: inwoners die gesteund worden door een goed sociaal netwerk, zijn gelukkiger, kunnen zich beter redden en kosten de gemeenschap minder geld. Via onderstaande budgetten proberen we het meedoen te bevorderen. Inwoners die door omstandigheden onvoldoende zelfredzaam zijn  en niet kunnen deelnemen aan de samenleving ondersteunen we hierbij, waarbij we onze ondersteuning aansluiten op wat deze inwoners (op termijn) zelf of binnen hun eigen netwerk kunnen organiseren.

Context en achtergronden

Rol van de overheid
De samenleving verandert van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving. Waar de overheid eerst vooral uitvoerde en regelde vanuit haar eigen perspectief is de focus op belangen en behoeften van inwoners centraal komen te staan. De gemeente verbindt en faciliteert en werkt daarbij samen met inwoners. De ambitie is om hierbij te verschuiven van burgerparticipatie (waar inwoners en gemeente samenwerken bij een initiatief van de gemeente) naar overheidsparticipatie (waar de gemeente aansluit bij een initiatief van inwoners).

Complexiteit doelgroep
Als gevolg van de decentralisatie, de vergrijzing en van de extramuralisatie (awbz en ggz) zijn steeds meer mensen die hulp nodig hebben, aangewezen op hulp en ondersteuning van de gemeente. We constateren dat deze groep steeds zwaardere en complexere problemen krijgen. De oorzaak hiervan is enerzijds dat mensen minder snel in aanmerking komen voor intramurale zorg. Anderzijds zien we ook dat de maatschappij voor steeds meer mensen (te) snel en ingewikkeld wordt.

We constateren dat het niet voor iedereen mogelijk is om zelfredzaam te worden of te blijven, Sommige mensen hebben blijvend een vorm van (lichte) ondersteuning nodig. Het gaat om mensen met verminderde verstandelijke/cognitieve vermogens, mensen in stressvolle situaties (bijv. bij schulden of vechtscheidingen)  maar ook om mensen met verminderd ‘doen-vermogen’^[1]. Dit betekent iets voor de manier waarop we hulp en ondersteuning bieden.

Initiatieven uit de samenleving
De gemeente gelooft sterk in verbindingen tussen professionals, vrijwilligers en individuele inwoners. Zo ontstaan er effectievere, creatieve oplossingen. We brengen onze maatschappelijke partners en inwoners met elkaar in contact, bijvoorbeeld via Het Trefpunt, Effe Buurten en de website OnsAlphenChaam. Doordat inwoners meer met elkaar en hun omgeving bezig zijn ontstaan er nieuwe initiatieven. Dat brengt ons dichter bij het doel: 'iedereen doet mee'.

Toegang tot ondersteuning
De toegang tot hulp  (vrij toegankelijk en niet vrij toegankelijk) voor jeugdigen en gezinnen is tot 1 september 2019 belegd bij het CJG Breda. Ons streven is om eind 2018 een besluit te nemen over de gewenste inrichting en organisatie van de toegang tot de jeugdhulp na 1-9-2019.
Dit onderzoek betreft niet de samenwerking met de jeugdhulpregio West-Brabant Oost op gebied van inkopen van verschillende vormen jeugdhulp, financiën jeugdhulp, monitoring jeugdhulp en contacten met zorgaanbieders over de uitvoering van jeugdhulp.

De ondersteuning van volwassenen wordt uitgevoerd door verschillende vrijwilligers- en professionele organisaties in de gemeente. De consulenten van de gemeente vormen de toegang tot de niet vrij toegankelijke ondersteuning voor volwassenen (Wmo).

In het raadsakkoord hebben we de ambitie vastgelegd dat we één meldpunt creëren waar de inwoners uit onze gemeente terecht kunnen met al hun zorgvragen. We denken hierbij niet persé aan een fysiek loket. Het belangrijkste is dat vragen niet versnipperd gesteld hoeven te worden en dat de plek waar die vragen gesteld kunnen worden bekend en toegankelijk is voor onze inwoners.
We nemen dit mee in de ontwikkelingen van de basisondersteuning.

Ondersteuning bij re-integratie
Het aantal uitkeringsontvangers is sinds 2015 met ruim 50% gestegen. De kans op een forse afname van het aantal klanten is, ook op de langere termijn, onwaarschijnlijk, vanwege de toename van relatief moeilijk bemiddelbare doelgroepen (Wajongers, ex-wsw geïndiceerden, vluchtelingen en ouderen). Bovendien neemt de complexiteit van de problematiek van de doelgroep toe en daarmee ook de tijd die benodigd is voor een goede dienstverlening aan deze doelgroep.

Ons uitgangspunt is dat iedereen die kan werken (ook naar vermogen) werkt, of actief is voor de
samenleving. We doen dit onder andere door gebruik te maken van de methodiek van Talent2Work,
dat een actieve werkgeversbenadering als uitgangspunt heeft. Waar werk geen realistisch
perspectief is, bevorderen we deelname aan de samenleving via participatiebanen, beschut werk,
vrijwilligerswerk, activiteiten, cursussen of andere vormen van dagbesteding.
Het is belangrijk om werk te blijven maken van uitstroom naar werk. Aangezien er vele typen
bijstandsgerechtigden zijn, met een lange of korte afstand tot de arbeidsmarkt, met of zonder
beperkingen, met veel of weinig loonwaarde, jong of oud, werken we continue aan een gevarieerd
aanbod van re-integratie instrumenten. Dat doen we lokaal (o.a. Talent2Work) en regionaal
(regionaal werkbedrijf, Werkgeversservicepunt).

In het najaar van 2017 hebben alle Hart van Brabant-gemeenten zich gecommitteerd aan regionale samenwerking op het gebied van werkgeversdienstverlening en matching. Om de nieuwe manier van werken te ondersteunen en te stimuleren moet een aantal randvoorwaarden worden gerealiseerd.
Eén daarvan is het instellen van een regionaal budget. Afhankelijk van de besluitvorming over aanpak, inhoud en planning kan dit betekenen dat een deel van de lokale re-integratiemiddelen, die nu direct worden ingezet om kandidaten bij werkgevers te plaatsen op een vacature (menukaart ontzorgen werkgevers), vanaf 2019 in een regionaal budget worden gestort.

Ontwikkelingen wetgeving Wmo
In het regeerakkoord is opgenomen dat er een ingrijpende wijziging komt in de eigen bijdrage Wmo per 1 januari 2019. In het regeerakkoord was vastgelegd dat de inkomensafhankelijke bijdrage werd afgeschaft. Iedereen zou ongeacht het inkomen een vaste bijdrage moeten betalen van € 17,50 per vier weken.
Het verlies voor gemeenten in eigen bijdragen zal slechts ten dele worden gecompenseerd. Verder wordt door gemeenten een aanzuigende werking verwacht. Mensen die een inkomensafhankelijke bijdrage moeten betalen, zien in een aantal geval af van een Wmo voorziening. Ze voorzien zelf in de ondersteuning die ze nodig hebben. De verwachting is dat een deel van die mensen bij een minimale eigen bijdrage wel een Wmo voorziening zullen aanvragen.
Aan de hand van de reacties van gemeenten heeft het Rijk aanpassingen aan het voorstel gedaan. Het zou niet gaan gelden voor woningaanpassingen en de bijdrage die voor de Deeltaxi wordt gevraagd.
Als de verlaging van de eigen bijdrage doorgaat, zal dit mogelijk leiden tot hogere Wmo-uitgaven.

Er is per 1 april een nieuwe CAO Verpleeg- en Verzorgingshuizen en Thuiszorg (VVT) van kracht. Buiten de reguliere loonindexactie is er een nieuwe loonschaal toegevoegd. Deze loonschaal is bedoeld voor hulp bij het huishouden (hbh). De meeste medewerkers gaan er ten opzichte van de 'oude' loonschaal financieel (iets) op vooruit.
Als gemeenten zijn we verplicht een reële kostprijs te betalen. We hebben in de contracten opgenomen dat de CAO VVT van toepassing is. Dat betekent dat het uurtarief dat we hanteren voor hbh bijgesteld zal moeten worden. De prijs per uur zal stijgen per 1 januari 2019. 2018 wordt gebruikt om met de aanbieders hierover overeenstemming te bereiken.

Belangrijkste kengetallen

^[1]  Advies wetenschappelijke raad voor regeringsbeleid voorjaar 2018. Doen-vermogen is het vermogen om je denken om te zetten in concreet handelen.

Kaderstellende beleidsnota's

• Themanota jeugd en onderwijs (2016)
• Themanota Werk, Inkomen, Integratie (2012)
• Themanota Leefbaarheid en Ondersteuning (2013)
• Nota Burgerschap, Participatie en Eigen Kracht 2013-2018, met uitvoeringsprogramma IPA en project Proeftuin Investeren en ONtwikkelen Participatie (PION)
• Kadernota "Waar gaan we heen?: de Tuin van de Baronie" (2014)

Wat gaan we ervoor doen?